تحلیل جایگاه صکوک در سیستم اقتصادی ایران

نویسندگان :

منوچهر غفوری¹
دانشگاه آزاد اسلامی واحد بین الملل قشم¹

صفحات :

60-76

چکیده :

زمینة طراحی ابزارهای جدید مالی در بازار سرمایه ایران با تصویب قانون بازار اوراق بهادار و قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی فراهم گردید. استفاده از ابزارهاي مالي مبتني بر بهره یا سود ثابت با توجه به حرمت ربا طبق احكام اسلام و ممنوعيت بهره در اقتصاد اسلامي، جايگاهي ندارد. بنابراين انديشمندان مسلمان به فكر ايجاد ابزارهاي مالي اسلامي مبتني بر عقود اسلامي افتادند و با توجه به تجربه بازارهاي مالي توانستند در مدت زمان كوتاهي یكي از نوآوري هاي دهه اخير در عرصة بحث هاي پولي و مالي اسلامي، انتشار انواع اوراق بهادار اسلامي (صكوك ) را طراحي كنند . در طراحي هر ابزار مالي اسلامي بايد به بعدهاي طراحي مالي، فقهي، حقوقي، مديريت ريسك، حسابداري و مالياتي توجه كرد يكي از ابعاد مهم انتشار اوراق بهادار اسلامي، چارچوب حقوقي و به ويژه قانون حاكم در معاملات اين نوع ابزارهاست این پژوهش با هدف بررسی ماهیت و چالش های فقهی و حقوقی و ابعاد انتشار صکوک که از منظر هدف، کاربردي و از منظر ماهیت و روش، توصیفی تحلیلی محسوب می شود.در نهايت مهمترين نتايجي كه در اين پژوهش مورد بررسي قرار گرفت اين بود كه اوراق بهادار اسلامي گرچه از جهت شيوة عملياتي شباهت هايي با اوراق بهادار ربوي دارند اما از جهت محتوا و ماهيت حقوقي تفاوت هاي اساسي دارند و ماهيت ربوي ندارد زيرا هر دو شرط اساسي ربا يعني قرارداد قرض و شرط زياده در هيچ كدام از اوراق مربوطه وجود ندارد. تحليل ماهيت حقوقي اين اوراق از آن جهت كه در بررسي هاي حقوقي ايران فاقد سابقه بوده و مشروعيت، ماهيت، اوصاف و آثار آن براي طرفين قرارداد و ... در حد لازم مورد بررسي قرار نگرفته داراي اهميت است. در اين راستا با بررسي تجارب موجود در زمينه قانون حاكم بر معاملات صكوك در ديگر كشورها و بررسي رويكردهاي مختلف ، الزامات مربوط به بسترسازي حقوقي در بازار سرمايه ايران تبيين شده است.اما از ظرفیت عقود اسلامی برای طراحی ابزارهای مدیریت ریسک استفاده چندانی نشده و رویه موجود صرفاً تطبیق ابزارهای متعارف پوشش ریسک با ضوابط شریعت بوده است.

دانلود مقاله

موضوع :

توسعه ملی

کلمات کلیدی :

صکوک ، اوراق مشارکت ، اقتصادی ، حقوق ایران

---

تعداد بازدید از مقاله : 40
تعداد دانلود فایل : 10